Lái xe đường đèo, đường cao tốc: Tài mới cần chuẩn bị gì?

Với những tài xế mới, lần đầu lái xe đường đèo hay đường cao tốc có thể là một thử thách đáng sợ. Tốc độ cao, xe đông, đèo dốc quanh co, áp lực tâm lý… tất cả đòi hỏi người lái không chỉ vững tay mà còn có sự chuẩn bị kỹ càng. Dưới đây là những điều bạn nhất định phải biết trước khi cầm lái trên cao tốc hoặc đường đèo, đặc biệt nếu chưa có nhiều kinh nghiệm.

1. Kiểm tra kỹ thuật xe trước hành trình dài

Dù bạn lái xe trên cao tốc hay đổ đèo, điều đầu tiên cần làm là kiểm tra tổng thể phương tiện:

• Phanh: Tuyệt đối không được mòn hoặc phát ra tiếng kêu lạ. Khi đi đèo, phanh yếu sẽ rất nguy hiểm khi xuống dốc.
• Lốp: Áp suất tiêu chuẩn, không mòn vẹt, đủ rãnh để bám đường.
• Đèn chiếu sáng, xi-nhan, còi, gạt mưa: Hoạt động tốt, vì bạn cần tín hiệu rõ ràng khi di chuyển tốc độ cao hoặc trong điều kiện sương mù, mưa.
• Nước làm mát, dầu máy, nhiên liệu: Luôn đảm bảo đủ, vì cao tốc hoặc đường đèo không dễ tìm cây xăng hay gara.
• Hệ thống lái và trợ lực: Cần trơn tru để xử lý tình huống gấp.

2. Làm chủ tốc độ, hiểu rõ giới hạn bản thân

Đi cao tốc đồng nghĩa với việc di chuyển ở tốc độ từ 80–120km/h, trong khi đường đèo lại đòi hỏi tốc độ cực kỳ thấp và ổn định, nhất là khi xuống dốc. Đừng chạy theo dòng xe nếu bạn cảm thấy không thoải mái. Một tài mới nên:

• Đi đúng làn, đúng tốc độ tối thiểu quy định
• Không bám đuôi xe khác quá sát
• Nếu bị các xe phía sau bấm còi thúc, giữ bình tĩnh và di chuyển sang làn phải khi có thể.

Đặc biệt trên đèo, hãy dùng số thấp (D1, D2 nếu xe số tự động) khi xuống dốc để hãm tốc độ bằng động cơ thay vì lạm dụng phanh.

3. Luyện kỹ năng vượt xe và nhập làn

Trên cao tốc, vượt xe sai cách là nguyên nhân hàng đầu gây tai nạn. Tài mới cần ghi nhớ:

• Chỉ vượt khi có đủ khoảng trống phía trước và phía sau
• Xi-nhan sớm, nhìn gương, quan sát điểm mù
• Sau khi vượt xong, trở về làn cũ khi thấy toàn bộ xe bị vượt đã hiện trong gương chiếu hậu

Còn khi nhập làn cao tốc từ làn tăng tốc, đừng chần chừ quá lâu. Hãy tăng tốc đều, quan sát kỹ và nhập làn khi đủ khoảng cách an toàn.

4. Luôn giữ khoảng cách an toàn – đừng bám đuôi

Cao tốc cho phép chạy nhanh, nhưng không vì thế mà bạn bám đuôi xe trước. Hãy áp dụng quy tắc “3 giây” để đảm bảo khoảng cách:

• Chọn một mốc cố định bên đường (cột biển báo, trạm thu phí…)
• Khi xe trước đi qua mốc đó, bạn bắt đầu đếm “một nghìn một, một nghìn hai, một nghìn ba”
• Nếu xe bạn tới mốc đó trước khi kết thúc câu đếm, tức là bạn đang đi quá gần

Trên đèo, bạn nên giữ khoảng cách ít nhất bằng hai lần chiều dài xe để có đủ không gian phanh khi xe trước giảm tốc bất ngờ.

5. Luôn bật đèn và sử dụng tín hiệu đúng cách

Cao tốc và đường đèo thường có tầm nhìn hạn chế hơn bạn nghĩ. Ánh sáng ban ngày, sương mù, khúc cua khuất đều có thể khiến bạn bị che khuất. Hãy luôn:

• Bật đèn chiếu gần (đèn cốt) kể cả ban ngày nếu thời tiết xấu
• Xi-nhan đúng lúc – trước khi rẽ hoặc chuyển làn ít nhất 3 giây
• Không bật đèn pha khi đi sau xe khác hoặc xe ngược chiều trên đèo

Đừng bật đèn sương mù liên tục nếu trời không sương, vì sẽ gây chói và khó chịu cho các phương tiện khác.

6. Tuyệt đối không dừng xe giữa đường trừ khi khẩn cấp

Cao tốc cấm dừng đỗ, quay đầu, đi lùi. Nếu gặp tình huống khẩn cấp (xe hỏng, thủng lốp), hãy:

• Di chuyển sát lề phải, vào làn dừng khẩn cấp
• Bật đèn khẩn cấp (hazard light)
• Đặt biển cảnh báo cách xe ít nhất 50–100m
• Mặc áo phản quang nếu phải xuống xe

Tuyệt đối không mở cửa bước xuống đường đèo hoặc cao tốc nếu chưa quan sát kỹ.

7. Luôn tỉnh táo và kiểm soát tâm lý

Áp lực tâm lý là “kẻ thù giấu mặt” của tài mới. Bạn dễ bị rối loạn nếu bị xe khác bám đuôi, vượt ẩu, hoặc có quá nhiều thông tin phải xử lý khi tốc độ cao. Đặc biệt, việc lái xe đêm trên cao tốc hoặc qua đèo càng khiến bạn dễ buồn ngủ, chóng mặt.

 Giải pháp:

• Ngủ đủ trước hành trình
• Mỗi 2–3 giờ nên nghỉ 15–20 phút để thư giãn
• Nếu cảm thấy mệt mỏi, có thể sử dụng viên nhai tỉnh táo K3 – giúp làm tỉnh táo ngay sau vài phút nhai, không gây mất ngủ. Đây là lựa chọn an toàn, tiện lợi cho những chuyến đi dài.

8. Luôn có kế hoạch trước hành trình

Trước mỗi chuyến đi dài, hãy dành ít phút để:

• Xem bản đồ, kiểm tra tuyến đường, có bao nhiêu km đèo? Bao nhiêu km cao tốc?
• Chuẩn bị sạc dự phòng, nước uống, giấy tờ xe
• Biết rõ vị trí các trạm nghỉ, trạm xăng, trạm thu phí
• Nếu bạn dùng xe thuê: Kiểm tra kỹ điều kiện vận hành, số điện thoại hỗ trợ

Chủ động giúp bạn giảm áp lực tâm lý, tiết kiệm thời gian và ứng phó tốt hơn với sự cố bất ngờ.

Lái xe đường đèo hay đường cao tốc không hề dễ với người mới, nhưng cũng không quá khó nếu bạn chuẩn bị tốt. Hãy làm chủ chiếc xe, làm chủ tốc độ và làm chủ chính tâm lý của mình. Đừng để bị cuốn theo những chiếc xe chạy nhanh, những cú vượt ẩu, hay sự thúc ép từ phía sau.

Xem thêm:

• Lái xe an toàn mùa mưa bão: Những điều không được chủ quan

• Top 5 lý do người làm việc ca đêm chọn viên nhai k3 thay vì cà phê

• Cách dùng viên nhai K3 (TPBVSK K3) đúng cách để đạt hiệu quả tỉnh táo nhanh chóng